چۆن دامەزرێنەری رەوتی حەماس لە کوردستان کوژرا؟

پەنجەرە
 
پەنجەرە بۆ یەکەمجار دۆسیەی کوژرانی دامەزرێنەری رەوتی حەماس لە کوردستان ئاشکرادەکات، کە 26 ساڵ بەسەر کوژرانیدا تێپەڕیووە، بەڵام هێشتا نهێنی کوژرانی ئاشکرا نەکراوە و بەرپرسانی پێشووی بزووتنەوەی ئیسلامی وردەکاریی دۆسیەکەیان ئاشکرا نەکردووە.

حەسەن عومەر وەلی، ناسراو بەحه‌سه‌ن سۆفی، لە ساڵی 1999 لە بزووتنەوەی ئیسلامی جیابوویەوە و لەگەڵ ژمارەیەک چەکداردا چوونە شاخی سورێن و رەوتی "حه‌ماس"ـیان دامەزراند، ئەوکات هۆکاری جیابوونەوەکەشیان بۆ "حەرامی" پارەی بزووتنەوە دەگێڕایەوە.

رەوتی حه‌ماس پێیانوابوو، ئەو پارەیەی مانگانە بزووتنەوەی ئیسلامی لە چوارچێوەی ڕێککەوتنێکی سیاسی و سەربازیدا لە یەکێتی وەریدەگرێت و بڕەکەی نزیکەی ملیۆنێک دیناری سویسری بوو، حەرامە؛ چونکە پارەی گومرگە و بە زۆر لە خەڵک وەردەگیرێت.

دوای جیابوونەوەی رەوتی حه‌ماس لە بزووتنەوەی ئیسلامی، لە شەوێکی مانگی رەمەزانی ساڵی 1999، کاتێک حه‌سه‌ن سۆفی لە شاخی سورێن دادەبەزێت و لە ماڵی هاوڕێیەکی بە ناوی (مه‌روان دەربەندی) لە شاری هەڵەبجە دەمێنێتەوە، دەکوژرێت.

حەسەن سۆفی لەکاتی دەستنوێژ گرتندا تەقەی لێکرا و کوژرا

بەختیار مەلا ئەحمەد، کە کەسوکاری حەسەن سۆفییە و بەدواداچوونی لە دۆسیەکەدا کردووە، بە پەنجەرەی ڕاگەیاند: حەسەن کاتێک لە ماڵی مەروان ماوەتەوە، شەو هەستاوە دەستنوێژ بگرێت، لەوکاتەدا تەقەی لێکراوە و کوژراوە.

ئەو وتی: دوای کوژرانی حەسەن سۆفی، وەکو کەسوکاری رۆیشتینە هەڵەبجە بۆ مەکتەبی سیاسی بزووتنەوە و مامۆستا کرێکار قسەی بۆ کردین، پێیوتین هەرچەندە حەسەن لە بزووتنەوە جیابووەتەوە، بەڵام ئەو کەسێکی باشبووە و خاوەن ئەو ماڵەمان دەستگیرکردووە کە تێیدا کوژراوە.

دەشڵێت: دواتر دیسان گەڕاینەوە بۆ هەڵەبجە، مامۆستا کرێکار وتی لێکۆڵینەوەمان لە دۆسیەکە کردووە، مەروان دەربەندی بکوژی حەسەن سۆفی نییە و دۆسیەکە کەمێک ناڕوونە.

مەروان، کە حه‌سه‌ن سۆفی لە ماڵەکەیدا کوژرا، بۆ ماوەیەک لەلایەن بزووتنەوەی ئیسلامییەوە دەستگیردەکرێت و دواتر ئازاد دەکرێت، بەڵام لە دوای ساڵی 2014 لە نێو ریزەکانی داعـشـدا کوژراوە.

بەختیار وتی: مەروان جوابی بۆ ناردین، ڕەتیکردەوە ئەو دەستی لە کوژرانى حەسەندا هەبووبێت، وتویەتی ئەو کاری واناکات، چونکە حەسەن هاوڕێی بووە.

حه‌سه‌ن سۆفی بە دامەزرێنەری بیرۆکەی "توندڕەویی" لە کوردستان دادەنرێت

حه‌سه‌ن سۆفی بە دامەزرێنەری بیرۆکەی "توندڕەویی" و ڕەوتی حەماس لە کوردستان دادەنرێت، بەو پێیەی ئەو یەکەم گروپی تـوندڕەوی دامەزراند و لە بزووتنەوە جیابوویەوە، ئەمە بووە رێچکە و سەرەتایەک بۆ دامەزراندنی گروپی تری هاوشێوەی جوندولئیسلام و دواتر ئه‌نسارولئیسلام.

ئەو دو رێکخراوە هەڵقوڵاوی نێو هێزی سۆرانی بزووتنەوەی ئیسلامی بوو، کە زۆربەی چەکدارەکانیان هەولێریی بوون، بەڵام حه‌سه‌ن سۆفی لە هێزی دووی گەرمیانی بزووتنەوە پێشمەرگە بووە.

کـوژرانی ناوبراو لە کەشێکی گوماناویدا، سەرکردە گەرمیانییەکانی ئەوکاتی بزووتنەوەی ئیسلامی نیگەران کردووە، بۆیە خۆیان لێکۆڵینەوەیان ئەنجامداوەو ئەرکی بەدواداچوونی دۆسیەکەیان لە ئەستۆ گرتووە، بەڵام دەستیان بەهیچ سەرەداوێک نەگەیشتووە.

ئەندامێکی پێشووی سەرکردایەتی بزووتنەوەی ئیسلامی کە نەیویست ناوی ئاشکرابکرێت، بە پەنجەرەی ڕاگەیاند: "دۆسیەی كوژرانى حه‌سه‌ن سۆفی ناڕوونە، بەڵام بزووتنەوەی ئەوکات لێی بەرپرسیارە بەو پێیەی لە ژێر دەسەڵاتی ئەودا کوژراوە."

رەنگە دەستی گەورە و ئیقلیمی لە پشت کوژرانی حه‌سه‌ن سۆفیییەوە هەبێت

دەشڵێت: لێکۆڵینەوە و بەدواداچوون زۆر کرا، ژمارەیەک گومانلێکراویش دەستگیرکران، بەڵام هیچیان لەسەر ساغ نەبوویەوە و ئازادکران.

حه‌سه‌ن سۆفی و ڕەوتەکەی کە ژمارەیان گروپێکی شەش حەوت کەسی بوون، لە نێو بارەگاکانی بزووتنەوەی ئەوکاتی ئیسلامی نانیان نەدەخوارد، پێیانوابوو خەرجی خواردنی بارەگاکان پارەی گومرگە و حەرامە.

بەختیار مەلا ئەحمەد، دەڵێت: رەنگە دەستی گەورە یاخود دەستی ئیقلیمی لە پشت کوژرانی حه‌سه‌ن سۆفیییەوە هەبێت، چونکە هیچ بەرپرسێکی ئەوکاتی بزووتنەوە نهێنی و چۆنیەتی كوژرانه‌كه‌ى پێنەگوتین.

دوای کوژرانی و ناشتنی تەرمەکەی لە گۆڕستانی کەلاری کۆنی قەزای کەلار، دایکی باری دەروونی تێکدەچێت و بۆ ماوەی چەند ساڵێک بەشەو و ڕۆژ لەسەر گۆڕەکەی دەمێنێتەوە، هەتا دواتر ئەویش کۆچی دوایی دەکات.